Tibbi Sərf Materiallarının Düzgün Seçimi və İstifadəsi: Keyfiyyətli Səhiyyənin Açarı

1. Düzgün Seçimin Əhəmiyyəti

Tibbi sərf materiallarının keyfiyyəti birbaşa səhiyyə xidmətlərinin keyfiyyətinə təsir edir. Araşdırmalar göstərir ki, keyfiyyətli materiallar aşağıdakı üstünlükləri təmin edir:

• Xəstə Təhlükəsizliyi: Keyfiyyətli əlcəklər, maskalar və steril alətlər infeksiyaların yayılmasının qarşısını alır. Məsələn, keyfiyyətsiz materiallar infeksiya riskini artıra bilər.
• Effektiv Diaqnostika və Müalicə: Dəqiq və etibarlı tibbi cihazlar həkimlərə daha dəqiq diaqnoz qoymağa və effektiv müalicə tətbiq etməyə kömək edir.
• Səhiyyə İşçilərinin Rahatlığı: Keyfiyyətli materiallar tibbi personalın işini asanlaşdırır və onların performansını artırır.
• Xərclərin Optimallaşdırılması: Keyfiyyətli materiallar uzunmüddətli perspektivdə xərcləri azaldır, çünki keyfiyyətsiz materialların dəyişdirilməsi və ya yaratdığı fəsadlar daha baha başa gələ bilər.

Keyfiyyətsiz materialların istifadəsi isə ciddi risklər yarada bilər, məsələn, infeksiyalar, yanlış diaqnozlar və ya müalicə prosesində gecikmələr. Buna görə də düzgün seçim səhiyyə sisteminin uğurunun açarıdır.

2. Düzgün Seçim Üsulları

Tibbi sərf materiallarının seçimi mürəkkəb bir prosesdir və bir neçə əsas meyar nəzərə alınmalıdır. Aşağıdakı üsullar bu prosesi asanlaşdırır:

Beynəlxalq Standartlara Əməl Etmə

Dünya Səhiyyə Təşkilatı (WHO) tibbi cihazların seçimi və istifadəsi üçün prioritet siyahılar təqdim edir. Bu siyahılar xəstəxanalar, klinikalar və digər səhiyyə müəssisələri üçün hansı cihazların və materialların daha vacib olduğunu müəyyənləşdirməyə kömək edir. Məsələn, WHO-nun siyahıları xərçəng, COVID-19 kimi yüksək riskli xəstəliklər və ya hamilə qadınlar, yeni doğulmuş körpələr kimi xüsusi qruplar üçün uyğun cihazları əhatə edir.

Yerli Ehtiyaclara Uyğunlaşma

Azərbaycanda tibbi sərf materiallarının seçimi zamanı yerli səhiyyə sisteminin xüsusiyyətləri nəzərə alınmalıdır. Məsələn, kənd yerlərindəki klinikalarla şəhər xəstəxanalarının ehtiyacları fərqli ola bilər. Azərbaycanda tibbi materialların keyfiyyətini tənzimləyən standartlar mövcuddur, bu standartlar haqqında ətraflı məlumat əldə etmək üçün yerli səhiyyə orqanlarına müraciət etmək tövsiyə olunur.

Tədarükçü Qiymətləndirməsi

Tədarükçülərin seçimi zamanı aşağıdakı meyarlar əsas götürülür (PMC - Evaluating Medical Equipment Suppliers):

Meyar	Çəki (%)	Təsvir
Keyfiyyət	37	Məhsulun performansı (22.57%), sertifikatlar (10.36%)
Qiymət	23	Məhsulun qiyməti və xərc-effektivlik nisbəti
Uyğunluq	16	Beynəlxalq və yerli standartlara uyğunluq
Xidmət Keyfiyyəti	11	Tədarükçünün texniki dəstəyi və müştəri xidməti
Etibarlılıq	7	Tədarükçünün sabit təchizat təmin etmə qabiliyyəti
Çeviklik	4	Tədarükçünün dəyişən ehtiyaclara uyğunlaşma qabiliyyəti
Çatdırılma	2	Vaxtında və düzgün çatdırılma

Bu meyarlar tədarükçülərin qiymətləndirilməsində sistemli yanaşma təmin edir və səhiyyə müəssisələrinə ən uyğun tərəfdaşı seçməyə kömək edir.

3. Tədarük Zəncirinin Rolu

Tibbi sərf materiallarının keyfiyyəti qədər onların düzgün və vaxtında tədarükü də önəmlidir. Effektiv tədarük zənciri idarəçiliyi aşağıdakıları təmin edir:

• Anbar İdarəçiliyi: Materialların düzgün saxlanması, son istifadə tarixlərinin izlənməsi və istifadə olunmayan materialların utilizasiyası. Məsələn, bir xəstəxanada 200,000 ABŞ dolları dəyərində istifadə müddəti bitmiş məhsulların aşkar edildiyi bildirilmişdir (GHX - Supply Chain Issues).
• Böhranlara Hazırlıq: Pandemiya kimi situasiyalarda tədarük zincirində pozuntular baş verə bilər. Buna görə alternativ tədarük yolları və ehtiyat planları olmalıdır.
• Keyfiyyətə Nəzarət: Anbarda saxlanılan materialların keyfiyyətinin yoxlanılması, xüsusilə xarab olmuş və ya geri çağırılmış məhsulların sistemdən çıxarılması.

Tədarük zəncirinin effektiv idarə edilməsi xəstələrə keyfiyyətli xidmət göstərilməsini təmin edir.

4. Texnologiyaların Təsirinin Artması

Müasir texnologiyalar tibbi sərf materiallarının idarəçiliyində inqilab yaradır:

• RFID və IoT: Radio Tezlikli İdentifikasiya (RFID) və Əşyaların İnterneti (IoT) materialların real vaxt rejimində izlənməsini təmin edir. Bu, xətaları azaldır və materialların yerini dəqiq müəyyənləşdirir.
• Süni Zəka (AI): AI tələbatın proqnozlaşdırılmasında və anbarın optimallaşdırılmasında istifadə olunur. Məsələn, səhiyyə şirkətlərinin 46%-i tədarük zənciri problemlərini həll etmək üçün AI-dən istifadə edir (GHX - Supply Chain Issues).
• Avtomatlaşdırma: Bəzi xəstəxanalar, məsələn, Piedmont Healthcare, avtomatlaşdırma sayəsində qiymət xətalarını 81% azaldıb.

Bu texnologiyalar səhiyyə müəssisələrinin material idarəçiliyini daha effektiv və dəqiq edir.

5. Azərbaycan Konteksti

Azərbaycanda tibbi sərf materiallarının seçimi və istifadəsi yerli qanunvericilik və standartlara uyğun aparılmalıdır. Dövlət standartları və texniki şərtlər haqqında məlumatlar və bu haqda ətraflı tənzimləmələr üçün mütəmadi olaraq Azərbaycan Respublikasının Səhiyyə Nazirliyi və ya müvafiq qurumlarla sıx əlaqədə olmaq vacibdir. Set Medical  kimi yerli tədarükçülər beynəlxalq standartlara uyğun məhsullar təklif edərək səhiyyə müəssisələrinin ehtiyaclarını ödəməkdə öz öhdəsinə düşəni etməyə çalışır.

Tibbi sərf materiallarının düzgün seçimi və istifadəsi səhiyyə xidmətlərinin keyfiyyətinin təmin olunmasında əsas rol oynayır. Keyfiyyətli materiallar xəstələrin təhlükəsizliyini artırır, səhiyyə işçilərinin effektivliyini yaxşılaşdırır və ümumi olaraq səhiyyə sisteminin inkişafına töhfə verir. Azərbaycanda səhiyyə müəssisələri beynəlxalq təcrübələrdən və yerli standartlardan istifadə edərək daha yaxşı nəticələr əldə edə bilər